De charme van een behandeling in een belle-époque kuuroord
Het historische kuurstadje Royat-Chamalières ligt halverwege de Puy-de-Dôme en Clermont-Ferrand. Het architectonische erfgoed is met haar thermale faciliteiten, paviljoens, stadspaleizen en villa’s, bijzonder fraai en getuigen van een bruisend kuurleven in de belle époque.
Een reisgids uit de 19de eeuw omschreef de sfeer in het Royat als volgt :
"Om vlakbij het mooie paviljoen van de Eugenie-bron te zitten en de kuurgasten heen en weer te zien lopen om het bronwater te drinken, te luisteren naar het gesprek van een buurman die willekeurige namen plakt op de zo verschillende figuren plakt, is net zo goed tijdverdrijf als dat het zinloos is ; niet meer of minder amusant dan de buis van een kaleidoscoop, die je een kwartier tussen je vingers draait."
Splendid Guide, 1881
De ontdekking van de Grande Source (Grote Bron) in 1844 markeert de geboorte van het spaleven in Royat, maar het is het bezoek van keizer Napoleon III en keizerin Eugénie in 1862 die het gouden tijdperk van het kuuroord inluidt. Prachtige gebouwen springen als paddestoelen uit de grond en de Grande Source wordt omgedoopt tot Source Eugénie. Zo verandert het hart van de groene vallei van de Tiretaine, dat door kunstschilder Camille Corot in 1830 werd vereeuwigd, in een mondain kuur- en vakantieoord.
Alle gebouwen in Royat zijn ontworpen en ingericht met het oog op de ontvangst van de internationale aristocratie en bourgeoisie. Op de gastenlijst van het kuuroord staan dan ook talloze beroemde namen : de Prins van Wales (de toekomstige koning Edward VII), koning Leopold II van België, de koningin van Italië, actrice Sarah Bernhardt, schrijvers Edmond Goncourt en George Sand en vele anderen.
Het thermengebouw
In 1856 wordt het thermengebouw, een ontwerp van architect Agis Ledru, geopend. Monumentale bogen, ionische zuilen en standbeelden herinneren aan het Gallo-Romeinse verleden van de bronbaden. De twee identieke vleugels van het gebouw getuigen van de strikte scheiding van mannen en vrouwen in het kuuroord. In de jaren die volgen, vinden geregeld restauraties plaats en in 1913 en 1914 wordt het complex door Louis Jarrier flink uitgebreid in Italiaanse stijl, inclusief drie enorme glas-in-loodramen.
De waterbron Eugénie
Oorspronkelijk stond hier een gietijzeren tuinhuisje maar in 1913-1914 plaatste architect Louis Jarrier een glazen bol rond de waterbron. Het cirkelvormige ‘aanrecht’ met de waterkranen is bedekt met gebrand zandsteen met geometrische patronen en opaline-glazen tabletten. In 1936 werd de gietijzeren ombouw vervangen door een paviljoen in antieke stijl van de architecten Antoine Chanet en Jean Liogier. Tegenwoordig bevinden de waterbronnen zich in de hal van het thermengebouw.
Romeinse baden
Dat de thermale bronnen van Royat al sinds de oudheid bekend zijn, bewijzen de vele overblijfselen die in de 19de eeuw zijn blootgelegd : een votiefgift van de bronnen, Romeinse bronwaterputten en stenen baden. Die laatste werden ontdekt tijdens de aanleg van het ernaast gelegen spoorwegviaduct en bestaan uit drie grote baden en vier kamers met vloerverwarming. Tussen de overblijfselen zijn delen van mozaïeken en vele marmeren en bronzen fragmenten teruggevonden, die laten zien dat de Romeinse thermen luxueus waren gedecoreerd. Tegenwoordig is één van de baden, met bankjes en halfronde nissen, nog zichtbaar.
Paviljoen Saint-Mart
Het Paviljoen Saint-Mart is in 1912 gebouwd door de architect Louis Jarrier. Het centrale deel, bekroond met een koepel, geeft toegang tot de voet- en beenbaden waarboven zich een dakterras bevond.
Na toevoeging van een beschermend, traditioneel dak in 1937, heeft het paviljoen nog tot 1980 dienst gedaan.
Een prachtig verfijnd mozaïek, waarin onder meer het wapenschild van Saint-Mart en een fontein met biezen zijn afgebeeld, siert de ingang van het paviljoen. Het is gemaakt van email uit Briare in het Loiregebied, op een ondergrond van porselein.
Een bezoek aan de thermen
- De stad van het bronwater in de belle époque (1 uur / 1,6 km).
- Het thermale park in het centrum van Royat (1 uur / 1,4 km).
- Het thermale park in het centrum van Chamalières (1u30 / 2,7 km).
Documenten zijn verkrijgbaar bij l’Office de Tourisme in Royat-Chamalières.
